Cùng con chọn trường, chọn nghề trước mùa thi

Thực tế cho thấy, không chỉ bản thân các em học sinh mà các bậc cha mẹ, nhất là phụ huynh ở các vùng nông thôn, đều muốn con thi đậu vào trường đại học. Vì đó là niềm hãnh diện của cả gia đình, thậm chí là niềm tự hào của cả dòng tộc. Nhưng đôi khi “lực bất tòng tâm”, bởi lẽ sức học của mỗi người mới có thể quyết định trường học chứ không phải chỉ ước muốn mà được.

Các bậc phụ huynh đôi khi có xu hướng áp đặt sở thích, tham vọng của mình vào việc định hướng cho các con. Tuy nhiên, điều này sẽ cản trở sự phát triển tự nhiên cũng như việc hình thành ý thức tự chịu trách nhiệm của các bạn trẻ.

Cha mẹ nên đóng vai trò người tư vấn và đồng hành, giúp con tự khám phá và tìm hiểu bản thân

Cha mẹ chỉ nên đóng vai trò là người tư vấn, đồng hành

Không nên áp đặt một trường hay một nghề rồi buộc con phải tuân theo. Thay vào đó, cha mẹ nên đóng vai trò người tư vấn và đồng hành, giúp con tự khám phá và tìm hiểu bản thân, tự đưa ra lựa chọn có trách nhiệm và xây dựng kế hoạch chiến lược hướng tới mục tiêu nghề nghiệp.

Có rất nhiều bạn trẻ đứng trước ngưỡng cửa chọn ngành, chọn nghề đã không thể tự mình đưa ra quyết định. Nhiều bạn học theo ý muốn của cha mẹ vì cha mẹ luôn muốn bao bọc con.

Cha mẹ nên hỗ trợ các con đánh giá năng lực bản thân để chọn trường, chọn nghề

Thông thường, chúng ta thường tập trung vào năng lực học tập mà bỏ qua yếu tố rất quan trọng đó là năng khiếu. Năng khiếu là cách để xác định năng lực làm việc ở mỗi người. Các bậc cha mẹ cố gắng nhận dạng năng khiếu nổi trội nhất của con em mình để hướng dẫn chọn ngành học, chọn nghề phù hợp. Vì vậy, các bậc cha mẹ nên làm hai việc: nhận dạng năng khiếu và tìm hiểu xem trường nào, ngành học nào, nghề nào phù hợp với năng khiếu đó.

Trong quá trình định hướng nghề nghiệp, con cái cần nhận được sự khích lệ và hướng dẫn thường xuyên từ cha mẹ

Tham khảo ý kiến chuyên gia

Theo ý kiến của ông Melvin Chia – chuyên gia Singapore, người có hơn 10 năm nghiên cứu và trực tiếp huấn luyện về chương trình đào tạo hướng nghiệp sớm dành cho thanh thiếu niên Singapore - phụ huynh nên chú ý đến những điểm mấu chốt sau trong quá trình định hướng nghề nghiệp cho con:

Con cái cần nhận được sự khích lệ và hướng dẫn thường xuyên từ cha mẹ; nhưng lựa chọn cuối cùng phải xuất phát từ các bạn trẻ, thay vì từ phía cha mẹ.

Cha mẹ nên hiểu được khả năng học tập, thực hành và các thành quả con đạt được, từ đó nhận ra và tập trung phát triển các thế mạnh của con, các tài năng bẩm sinh cũng như những đam mê và sở thích từ sớm.

Ông Melvin gợi ý phụ huynh nên cùng con xây dựng một bức tranh toàn cảnh về bản thân: sự đam mê, giá trị nghề nghiệp, kỹ năng làm việc và tính cách ứng xử ; từ đó kết nối với các lựa chọn nghề nghiệp khả thi. Sau khi tìm được sự kết nối phù hợp, cha mẹ hãy bổ sung cho con các khóa học kỹ năng cần thiết hay những chủ đề, kiến thức cần nghiên cứu để xây dựng hành trình phát triển sự nghiệp tương lai.

Cha mẹ hãy giúp con tích lũy kinh nghiệm làm việc thực tế. Kinh nghiệm làm việc luôn được đánh giá là yếu tố thực tiễn nhất giúp các bạn trẻ có cái nhìn sâu hơn về lĩnh vực mà mình quan tâm.

Một số điểm nổi bật khác cha mẹ cần đặc biệt quan tâm và chú ý: cố gắng giữ tư duy cởi mở về sở thích và khả năng của con. Hãy có góc nhìn bao quát khi bắt đầu nghiên cứu về nghề nghiệp cho con: thu nhập, các dự đoán tương lai về thị trường, kinh nghiệm làm việc cần có, các kỹ năng còn thiếu hụt hay các đường hướng sự nghiệp khác nhau…

Cho dù chúng ta là một bác sĩ giỏi hay là một thợ may trứ danh thì cũng đều sẽ có một cuộc sống sung túc nhờ tài năng của mình

Cùng con tham gia các hội thảo về định hướng nghề nghiệp, hội chợ việc làm, chia sẻ với con về công việc của bố mẹ để con dễ hình dung môi trường làm việc tương lai…

Bên cạnh đó cha mẹ nên xây dựng kế hoạch nghề nghiệp: dành thời gian cùng con khám phá các lựa chọn, tìm hiểu các ngành nghề khác nhau cũng như hiểu biết về yêu cầu của ngành nghề đó.

Người xưa đã nêu lên kinh nghiệm về cách mưu sinh: “Nhất nghệ tinh nhất thân vinh”. Ngày nay, lời khuyên đó vẫn rất xác đáng vì, cho dù chúng ta là một bác sĩ giỏi hoặc là một thợ may trứ danh thì đều sẽ là người thành đạt và chắc chắn sẽ có một cuộc sống sung túc nhờ tài năng của mình.